پولاد چینگ سانگبُلُد، چنگ ـ هسیانگ در فارسی، پولاد چینک سانگ، نماینده خان بزرگ قوبیلای در دربار ایلخانان ایران بود؛ بُلُد، به رغم لقب چینی، مسلماً اصل و نسب مغولی داشت. او یکی از منابع عمده اطلاعات رشیدالدین درباره آغاز مناسبات ایران و مغول در جامع التواریخ بود. ۱ - بیوگرافی اجمالیبُلُد، چنگ ـ هسیانگ (فارسی: پولاد چینک سانگ)، نماینده خان بزرگ قوبیلای در دربار ایلخانان ایران بود؛ بُلُد، به رغم لقب چینی، مسلماً اصل و نسب مغولی داشت. او یکی از منابع عمده اطلاعات رشیدالدین درباره آغاز مناسبات ایران و مغول در جامع التواریخ بود. ۱.۱ - دریافت اعتبارنامهبلد اعتبارنامه دریافتی خود از قوبیلای خان را روز دهم صفر ۶۸۵، به ارغون خان، که او هم مانند قوبیلای بودایی بود و در ۶۸۳ احمد نومسلمان را برانداخته بود، تسلیم کرد. ۱.۲ - انتخاب مقربلد سرای منصوریه را در ارّان برای مقر خود انتخاب کرد و در آن‌جا با گروهی از مأموران که در التزام او بودند زندگی می‌کرد. وی در زمره معدود افرادی بود که در سال‌های آخر حیات ارغون به دربار دسترسی داشت. ۱.۳ - تاج‌گذاری ایلخان گیخاتوبه رغم حضور بلد، ایلخان گیخاتو در انتظار ورود فرمان تفویض سلطنت از چین ماند و پس از دریافت آن در ۱۲ رجب ۶۹۱، تاج‌گذاری کرد. پس از مرگ قوبیلای در ۶۹۳، دیگر به موردی نظیر دریافت چنین فرمانی از خانبالق (پکن) یا «دَیدو» (حومه سلطنتی پکن) برنمی‌خوریم. ۱.۴ - سلطنت غازان و اولجایتوغازان و اولجایتو همانند بایدو که پیش از آنان، بدون انتظار دریافت فرمان تنفیذ، بلافاصله پس از درگذشت ایلخان حاکم به تخت سلطنت جلوس کرده بود، بر تخت نشستند. هیچ‌گونه سندی دال بر این‌که بلد از جانب خان بعدی اقدامی کرده باشد در دست نیست. در عین حال، مناسبات ایران و چین همچنان دوستانه باقی ماند و به همین دلیل، هیچ‌گونه اقدامی بر ضد بلد که تا مرگش در ۲۸ ذیحجه ۷۱۲ در غرب باقی‌مانده بود، صورت نگرفت. ۲ - فهرست منابع(۱) عباس اقبال آشتیانی، تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت، ج ۱، ص ۲۴۹، ۳۰۴، ۴۰۶، ۴۸۸، تهران ۱۳۴۱ ش. (۲) رشیدالدین فضل الله، تاریخ مبارک غازانی، چاپ کارل یان، لندن ۱۹۴۰، ص ۶۵، ۷۱، ۱۱۱، ۱۴۲، ۳۱۲. (۳) رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ، ج ۳، چاپ عبدالکریم علی اوغلی علیزاده، باکو ۱۹۵۷، ص ۲۰۴، ۲۳۹، ۲۹۲، ۳۵۱، ۵۱۹. (۴) عبدالله بن محمد کاشانی، تاریخ اولجایتو، چاپ مهین همبلی، تهران ۱۳۴۸ ش، ص ۸، ۳۸، ۴۲، ۱۴۲، ۱۴۷، ۱۵۴. (۵) E Blochet، Introduction l'histoire des Mongols de Fadl Allah Rashid Ed-Din، London ۱۹۱۰، ۲۳۰-۲۳۱. (۶) G Doerfer، Trkische und mongolische Elemente im Neupersischen، Wiesbaden ۱۹۶۳-۱۹۷۶، I، ۳۱۰-۳۱۲. (۷) B Spuler، Die Mongolen in Iran، ۴th ed Berlin ۱۹۸۵، esp ۷۴، ۲۲۱f. ۳ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۱۶۹۲، برگرفته از مقاله «بُلُد، چنگ هسیانگ». رده‌های این صفحه : تاریخ ایران | تاریخ چین | تاریخ مغول | روابط ایران و چین | مقالات دانشنامه جهان اسلام
|